Wat is een levenseinde-DOULA?
Wat is een levenseinde-doula?
DOULA, het Griekse woord voor “dienende vrouw”. Zij die geeft, ontvangt het meest. Ik spreek vaak over zij en haar, maar er bestaan elders al vrouwelijke EN mannelijke End-of-life-doula’s. Ook in onze eigen groep hebben zich inmiddels de eerste mannen gemeld. Doula kun je gewoon ZIJN, met de juiste mentaliteit en houding, kennis, kwaliteiten en wat tools. Het is een vak apart en ik maak je graag deelgenoot!
Hij/zij ondersteunt mensen en hun naasten in de laatste levensfase, soms al vanaf een slecht nieuwsgesprek, desgewenst op emotioneel, sociaal, praktisch en spiritueel gebied. Een doula is niet medisch. Al kan ze wel een achtergrond in de zorg hebben, maar net zo vaak is dat niet het geval. De doula gaat daarbij BEYOND, net iets verder dan er meestal wordt geboden. Overstijgend.
Een doula is onafhankelijk; niet verbonden aan een instelling of organisatie; niet gebonden aan regels of protocollen; niet gebonden aan vaste taakomschrijvingen en werktijden. De doula is puur gericht op de wensen die leven op dat moment. ZIJN in het HIER en NU.
Kernwoorden die horen bij een levenseindedoula zijn bijvoorbeeld:
- Emotionele compassievolle betrokkenheid. Uitgaande van de kracht en eigen wijsheid van ieder mens om op welk moment dan ook zelf de regie te houden.
- Uitnodigend om de ander te laten vertellen en bepalen. Anderen in hun kracht zettend. Het gaat niet om de doula!
- Authentiek, overstijgend (Beyond)
- Zonder oordeel, vanuit het besef “Ieder heeft zijn of haar eigen ervaringen”.
- Kijken met de blik van een beginner. Ieder proces verloopt anders omdat ieder mens uniek is.
- Zonder (verborgen) agenda; met een hoofd/mind dat zo leeg mogelijk is.
- Mensen tegemoetkomen op de plek waar zij op dat moment zitten. Het HIER en NU is leidend. Een doula probeert er zo onzichtbaar mogelijk gewoon te ZIJN.
Een doula biedt zichzelf aan. Zij is onafhankelijk en vrij. Dat is een heel kenmerkend verschil met veel van het huidige aanbod. Een doula is daardoor doorgaans flexibeler en minder gericht op administratieve en schriftelijke verantwoording etc.
Er moet een klik zijn, vertrouwen gevoeld worden. Het is een grote stap om een buitenstaander binnen te halen in een leven dat voelt als een rollercoaster. Tegelijkertijd is juist de keuze voor een doula ook voor die mensen BEYOND, een stap verder dan nu kan. Iemand die je zelf kunt uitkiezen (op basis van persoonlijkheid, kennis en ervaringen qua opleiding of werk). Iemand die doet wat jij wilt, die niet vast zit aan werktijden of een takenpakket, waar jouw wens nou net niet onder valt. Mooi als het er is voor degenen voor wie het iets kan toevoegen.
Er is dus geen vastomlijnd traject of “dienstenpakket”. Het NU is uitgangspunt. Er ‘zijn’ betekent in dit werk vaak: zonder dat er iets moet, zonder iets te doen, zonder sturing, niets forcerend of duwend in een bepaalde richting. Het is niet altijd nodig dat er iets wordt gedaan, geheeld of gepraat. Gewoon aanwezig zijn mag, als de ander dat verkiest. De wensen en behoeften van de “klant/client” staan steeds centraal. Een goede doula weet dat het niet om hem of haar gaat. Zij probeert rust en stabiliteit uit te stralen en is comfortabel met stiltes. Ze kan steunend zijn. Als er pijn is, dan kan ze geen medicatie aanbieden om de pijn te stoppen, maar wel aandacht geven aan wat er wordt gevoeld. Ze kan helpen om bij moeilijke beslissingen alles op een rijtje te zetten, zodat er weloverwogen een besluit genomen kan worden. Niet door de doula. De verantwoordelijkheid en de keuzes blijven altijd bij de ander. De antwoorden heeft ieder van ons in zichzelf. Mensen in hun kracht zetten, betekent voor mij: ze weer in contact brengen met hun eigen innerlijke wijsheid Met hun EIGEN-wijsheid. Mensen weten zelf wel wat ze willen en wat goed voor ze is.
In de tijd van de Corona-crisis hebben veel mensen moeten ervaren, dat ze juist in die laatste levensfase moesten ontberen wat ze het liefst wilden; de fysieke nabijheid van hen die ze lief hadden. Voor de naasten was/is het vreselijk om niet te mogen zijn, daar waar je wilt zijn. Niet die hug te kunnen geven. Die hand, te kunnen vast houden. Die periode heeft veel mensen het inzicht gegeven dat het niet om groots gaat, maar dat het de kleine dingen zijn die er toe doen.
artikel Linda: https://www.linda.nl/lief-en-leed/levenseinde-doula-jetty-oosterman/
Ik spreek al meer dan 25 jaar op uitvaarten; eerst als vrijwilliger via de Humanistische Uitvaartbegeleiding; daarna als onderdeel van mijn eigen bedrijf “The circle of life”. Ik merkte steeds vaker dat mensen de regie willen houden over hun leven, tot het einde. Dat betekent dat er voor het overlijden (bv. na een slecht-nieuws-gesprek) een gesprek is over de wensen; al werkend komt er vaak meer op tafel en zo ontstond het besef: “dit is een vorm van levenseindecoaching – daar wil ik in mijn laatste werkzame fase wel meer mee”. Op 17 december 2018 kreeg ik opeens de ingeving om een Levenseindegids te gaan schrijven en daarmee naar buiten te treden; als een soort download van boven kwamen er flarden door. Ik postte dit plan aan het begin van de middag op Facebook. Een paar uur later belde mijn broer, om te vertellen dat hij onze moeder had gevonden; ze was gevallen, niet meer bij kennis en werd naar het ziekenhuis gebracht. Ze is nooit meer bij geweest; op 26 december overleed ze en op 31 december, de laatste dag van het turbulente 2018, werd ze begraven. Je krijgt het niet verzonnen om een levenseindegids te bedenken op de dag dat je eigen moeder begint aan haar levenseinde. Toch klopt het juist allemaal voor mij en voel ik me geleid.
